ROTTERDAM - Wessel Verkerk is medewerker educatie bij Stadsarchief Rotterdam. Hij geeft rondleidingen, maakt digitaal lesmateriaal en werkt samen met andere organisaties in de stad. ‘We laten de geschiedenis zien aan de hand van archiefstukken, zoals het Duitse ultimatum uit 1940.’

‘Tijdens een rondleiding met een basisschool hadden we het over de vraag: wanneer verdienen mensen een standbeeld? En zou het beeld van Piet Hein, die veel heeft bereikt maar ook minder goede dingen deed, moeten blijven staan? Een meisje zei toen: “Ja, want als die beelden er niet zijn, dan vergeten we ook de slechte dingen.” Dat is toch prachtig? Kinderen begrijpen soms meer dan je denkt’.

Wessel Verkerk (29) geeft als onderdeel van zijn werk als medewerker educatie vaak rondleidingen in Stadsarchief Rotterdam. ‘Aan basisscholen, maar ook aan bijvoorbeeld studenten van de Willem de Kooningacademie (kunstacademie, red.) en eerstejaarsstudenten geschiedenis van de Erasmus Universiteit. Daarbij vertel ik over het werk van het archief. Ook hebben we het over inhoudelijke thema’s als de Tweede Wereldoorlog en het koloniale of slavernijverleden.’

Kookboekje uit 1918

‘In het depot bewaren we archiefstukken. Vooral platte stukken zoals boeken, posters, plattegronden, foto’s en tekeningen. Tijdens de rondleiding laten we er een paar zien, waar we het dan over hebben. En we vertellen dat je thuis eigenlijk ook een archief hebt, bijvoorbeeld met je zwemdiploma’s en je babyfoto’s.

Bij de scholieren proberen we aan te sluiten bij hun belevingswereld. Zo hadden we laatst een kookboekje van de huishoudschool uit 1918. Daarna hebben we het gehad over kookboeken van nu. En wat hun lievelingseten is en waar dat vandaan komt.’

Vodje met spelfouten

‘Ook geven we uitleg over de geschiedenis. Van de Tweede Wereldoorlog laten we bijvoorbeeld het ultimatum zien dat de Duitsers stelden aan Nederland: als je je niet overgeeft dan wordt de hele stad verwoest. Het is eigenlijk een soort vodje met best wat spelfouten erin, en er staat geen handtekening onder. Daarom werd het in eerste instantie niet serieus genomen. Hadden ze dat wel gedaan, dan was het misschien anders gelopen met het bombardement op Rotterdam. Op het originele ultimatum zijn we heel zuinig. Aan de scholieren laten we daarom een goed nagemaakte kopie zien, zo krijgen ze toch een idee.’

Lesmateriaal over thema’s

Verkerk en zijn collega maken ook digitaal lesmateriaal. ‘Op de website Geschiedenislokaal010 plaatsen we informatie met foto’s of video’s van archiefstukken in een bepaald thema. Zoals migratie, vrouwen in Rotterdam of bijzondere gebouwen. Hiervoor gebruiken we meestal onderzoek dat collega’s eerder al hebben gedaan. Wij maken de informatie wat korter en in eenvoudiger taal.’

Naast Geschiedenislokaal010 biedt het stadsarchief ook digitale lessen aan over Rotterdamse onderwerpen via LessonUp.com, een online leerplatform waar docenten lessen kunnen vinden.

Taken stadsarchief

‘Een van de belangrijkste taken van het stadsarchief is het uitvoeren van de Archiefwet. We hebben gewoon de wettelijke taak dingen te bewaren. Dus wij máken het archief niet, wij bewaren het. Dat is onderdeel van een transparante democratie.

Daarnaast hebben we ook onze eigen missie. We willen graag de stukken hebben die voor Rotterdam een culturele of historische waarde hebben, zoals foto- en postercollecties en film- en muziekmateriaal.’

Samenwerking in de stad

‘Het stadsarchief werkt steeds meer samen met organisaties in de stad die zich ook bezighouden met erfgoed. Voorbeeld: rond het thema Koloniaal en slavernijverleden speelde een theatergezelschap hier in het archief een voorstelling over de koloniale tijd in Indonesië. Museumdocenten van Museum Rotterdam gaven voorafgaand een les over dit thema, die wij mede hadden voorbereid. En wij zorgden voor archiefstukken die daarbij aansloten, zoals een reclameposter van Van Nelle voor de Indonesische markt en een zee-verzekeringsboek uit 1853.'

Verkerk is kortom in zijn nopjes met zijn baan. ‘Er zit veel afwisseling in het werk, dat vind ik fijn. En ik haal er energie uit dat ik iets kan bijdragen aan de samenleving. Want door geschiedenis leer je de wereld van nu te begrijpen. Daar werkt het stadsarchief aan mee, en ik dus ook.’

Meer informatie over Stadsarchief Rotterdam