ROTTERDAM - Afgelopen week zijn er in Rotterdam Oost opnieuw 24 geldezels in de leeftijd van 18 tot 63 jaar uit Rotterdam, Capelle a/d IJssel en Krimpen a/d IJssel aangepakt op verdenking van betrokkenheid bij internetoplichting en witwassen. Deze actie is in navolging op de actiedagen in februari en eind maart toen rechercheurs in samenwerking met reclassering, Humanitas DMH (trajectbegeleiding bij Licht Verstandelijke Beperking en Multi problematiek) en het Openbaar Ministerie al 25 geldezels hebben verhoord.


Mensen die hun rekening laten misbruiken door criminelen worden geldezels of in het Engels money mules genoemd. Een toenemend probleem, ook in Rotterdam. De verdachten zijn thuis aangehouden of moesten zich melden op 16, 19 en 20 april op politiebureau Slotlaan in Capelle aan den IJssel. Zij zijn vervolgens verhoord en kregen op dezelfde dag een afdoening. Zo kreeg een deel direct een straf of dagvaarding mee. Medewerkers van onder andere de gemeente Rotterdam en Homerun Forensische Zorg onderdeel van Humanitas DMH waren 16 en 19 april ook aanwezig ten behoeve van de verdachten die vaak met (geld)problemen kampen. Dit om te kijken waar hulp nodig is en hiermee de kans op herhaling te verkleinen.
Met de aanpak wordt het proces van gedigitaliseerde cybercrime verstoord en de kans vergroot om uit te komen bij de hoofddaders achter deze cybercrimedelicten. De aankomende tijd worden er daarom meer acties gehouden.

Straffen
De verdachten kregen straffen opgelegd variërend van taakstraffen (tot 50 uur), het betalen van een schadevergoeding en bijzondere voorwaarden. Daarbij moet gedacht worden aan passende dagbesteding en meewerken aan schuldhulpverlening. Een aantal verdachten hoort de beslissing van de officier van justitie binnenkort.

Internetoplichting en Vriend in Nood
Gemiddeld zaten achter deze geldezels minstens drie slachtoffers van internetfraude via een advertentiesite of Vriend in Noodfraude (ook wel bekend als What’s App fraude). Maar er was ook een zaak waarbij een geldezel verdacht wordt van het witwassen van geld van tenminste tien slachtoffers.

Ronselen
Criminelen ontvangen het geld van hun slachtoffers liever niet op hun eigen rekening. Om zelf buiten beeld te blijven, misbruiken ze de betaalrekeningen van anderen.” zegt Aad Lensen projectleider van de aanpak. “Oplichters ronselen echt zogeheten geldezels. Ze doen dit vaak via social media met vacatures waar je snel en makkelijk geld kan verdienen. Of bij scholen waar voor een paar tientjes menig leerling wordt overgehaald om even te ‘helpen’ bij het pinnen. Ook via games en WhatsApp worden jongeren geronseld. Sommige criminelen worden met cadeautjes en complimenten eerst ‘vrienden’ met hun beoogde geldezel. Want een ‘vriend’ die leen je vervolgens makkelijker je pinpas met –code uit.” aldus Lensen.

Kwetsbaar
Criminelen zoeken vaak doelbewust mensen op die kwetsbaarder zijn, doordat ze bijvoorbeeld in geldnood zitten of een licht verstandelijke beperking (LVB) hebben. Zij zijn extra vatbaar voor verleidingen en manipulatie en overzien de gevolgen van hun acties niet altijd. Daarom wordt nauw samengewerkt met de gemeente Rotterdam, Reclassering Nederland en Homerun Rotterdam. De gemeente Rotterdam kijkt waar mensen met schulden geholpen kunnen worden. Homerun biedt specialistische begeleiding aan mensen met een LVB die moeite hebben hun leven op de rit te houden. Janny Flier, trajectcoördinator Homerun: ‘De jongere is bewust of onbewust dader en daar volgt een straf uit. Tegelijkertijd is de jongere soms ook slachtoffer van witwaspraktijken van criminelen die misbruik maken van hun kwetsbaarheid. Zij hebben de juiste zorg nodig om te voorkomen dat ze terugvallen of nog verder wegzakken in een web van problemen. En die zorg bieden wij.”

Gevolgen
Als jongeren hun rekening en/of pincode geven, storten slachtoffers van internetoplichting geld op de rekening van de jongeren. Soms nemen de criminelen die rekening helemaal over. Soms moet het geld door de geldezel gepind worden en contant afgestaan worden. Officier van justitie Jacqueline Bonnes “Je maakt je in beide gevallen vervolgens schuldig aan het witwassen van illegaal geld. Het is een ernstig misdrijf, wat je echt nog jaren kan achtervolgen.”

Pakkans 100%
Banken doen melding en/of aangifte als zij verdachte transacties zien. Als na onderzoek blijkt dat een rekening gebruikt is om crimineel geld door te sluizen, is de pakkans vervolgens honderd procent, omdat alle gegevens van de rekeninghouder bekend zijn. De gevolgen zijn ingrijpend:
- De geldezel draait op voor de schade en wordt strafrechtelijk vervolgd. Hij kan een forse schuld oplopen en een strafblad krijgen.
- Met een strafblad krijg je geen Verklaring Omtrent Gedrag (VOG). Zonder VOG kan je een aantal studies vergeten. Ook je kansen op het krijgen van een baan, zijn dan aanzienlijk kleiner.
- Je komt bovendien op een lijst (het zogeheten incidentenwaarschuwingssysteem financiële instellingen): hij of zij kan soms wel acht jaar geen of zeer moeilijk gebruikmaken van financiële diensten van banken, zoals het aangaan van een lening of hypotheek, het afsluiten van een telefoonabonnement of het openen van een nieuwe rekening.

Tips om geen geldezel te worden
- Geef nooit je bankpas en pincode aan iemand anders.
- Stel je rekening niet aan iemand anders beschikbaar. Ook niet aan een bekende.
- Lijkt iets te mooi om waar te zijn? Dan is het dat vaak ook.
- Ga niet zo maar in op vacatures waar je snel en makkelijk veel geld kan verdienen. Controleer of het (buitenlandse) bedrijf of persoon uit die mooie vacature wel echt bestaat.

Praat erover
Preventie is belangrijk. Dat vindt ook Betaalvereniging Nederland. Daarom ondersteunen zij de campagne die deze week in Rotterdam wordt gestart op SnapChat, Instagram en Facebook waarbij gewezen wordt op de gevaren en gevolgen van het zijn van een geldezel. Aad Lensen doet ook een oproep aan ouders: ‘Praat er met uw kinderen over: krijgen ze een aanbod om snel geld te verdienen? Dat is foute boel. Altijd.”.

Waarschuwen
Politie, Openbaar Ministerie en banken wijzen jongeren al langer op de gevaren van geldezel worden. De politie doet dat onder meer via https://www.politie.nl/themas/money-mules.html, vraaghetdepolitie.nl en Instagram. Daarnaast werd er begin april op meerdere manieren preventie gegeven op de enorme gevolgen van het zijn van een geldezel.